Monday 14 April 2014

Hillsborough Disaster

Hillsborough disaster hi mi tamtak chun hriechieng tawl ta ngei ei ta. La hriechieng bek bek lo khawm um ngei ei tih. Khawvel football history a sietna rapthlak pawltak le British football history a sietna rapthlak tak chu April 15, 1989 khan Hillsborough khelmuolah Liverpool le Nottingham Forest haiin FA Cup semi final an khel lai a tlunga. Kha sietna rapthlak tak kha Hillsborough disaster tia hriet a nih.


Khang lai huna khan FA Cup semi final chu neutral venue a khel hlak ania. FA chun Hillsborough Stadium chu Liverpool le Notingham Forest hai inkhel na dingin an thlanga. Hi stadium hi Sheffield Wednesday hai home ground a nih. Khanga football anin khel lai khan mi tamtak stadium sunga inleng lo hai chu tuola an uma. Lut ve nuomin anin nek buoi tah a , a lutna gate chu hung ner chimin tunnel ah hungin hnaw pheiin inchil buoina namenlo a tlung tah a. Mi 96 zetin thina an tuoka, mi dang 766 zet an hliem a nih. England ah chu FA Cup in ngaihlut a hlaw zie chu ei hriet. Hi match khawm hi fans haiin an  ngaipawimaw in entu khawm an thahnem chungchuong hle a. Beisei lo hil a tlung pha tah a nih.

Ei hril ang khan hi inkhel en ding hin mipui an tam hle a. Ni danga an lo thaw hlank angin khingtieng fans hai ve ve chu a hran hlawka inhung tir an nih a. KIverpool fans 24,256 hai chu North le West end haia inthung tir annia. Nottingham Forest hai chu South le East end haiah inthungtir an nia, mi 29,800 lai an um a nih. Liverpool fans hai hi antam lema chu seat tlawmlemna tieng pek an nia, asan chu khingtieng fan hai le anin fe paw vengna dinga thaw a nih. Liverpool tienga hung lu hai poin khingtieng hai hi sukbuoi loin an lu thei ding a nih. Anin khel ni khawm hin an hrietlawk ang el in radio le TV hai anthawk fans ticket neilo hai chu a ena fe lo dingin an hril.

Inkhel entuma fe fans tamtak hai chu thawveng malamin stadium sungah lut vat loin tuol lai chun anla hang um khawmuonga. Stadium lutna gate chite (Turnstile) ah mipui an hung tam deu deu a anin hnaw ping tah a nih. Hienga mipui anin hnawping tah phing le ticket nei si an lut nawna ding tienga lo fe hai an lut phalpek an ni ta naw phing le hung suok thei ta loin gate bul lai chun anin tang tah a nih. Players hai tunnel anthawka an hung suok le in ruolin stadium sunga mipui khek ri dur dur chu tuola um haiin an hrieta. Lut chak ve em emin lut thei si loin anin nek buoi tran ta a. police haiin game hi thuneitu hai delay (sukhnik) dingin an ti a, anan chu an sukhnu chuong ta nawh.

Hienga fans tuola um 5,000 deuthaw anin nek buoi tah lei hin police hai chun exit gate (stadium sunga um hai suokna) lenlem chu an hawng tah a. Gate dang pahni khawm hawng belsa a nih bawk. Hienga gate an hawng tah phing le mipui 1,000 vel chu stadium sungah an lut thei ah a. Lutna la chang ve lo mipui a za tel hai chu tunnel sunga anin heng buoi nawk tah a. Stadium lailung lai mipui anin leng tah naw leiin a sir tienga fe dingin an hrila, sienkhawm iengkhawm zawm a um tah nawh. A tir chun hi laia buoina hi hriet vat ani nawh.

Iemani chen game a fe hnung chun fans thenkhat tlansiet tum hai chu fencing anthawk an hung kai phing le, police hai ngenna angin referre chun match a suk tawpa. Hieng lai hin fencing a gate chite chu vouk hawng niin fans thenkhat chu hi taka inthawk hin an suok dawk. Police haiin field sunga hung tlanlut fans thenkhat man an tum laiin tamtak chu fencing ah an lo kai mek bawka. West stand a um hai khawmin stadium suoksan tumin a chung tieng suok an lo tum mek bawka. Innek buoina chu hung nasa peiin fencing chu hung ner chimin anin chil buoi tah a nih.

Fans tamtak chu stadium lailung lai hin hnawping an ni a, hi lei hin a thi tamak hai kha Compressive Asphyxia (in hneng de taluo leia thuok insam) leia thi an nih. Police, steward hai ta dingin chang ngaina a um ta naw a. Fans a hliem lo haiin a hliem hai an thangpuia. Field sir a advertisment hoarding hai pawthla in inzawn nain an hmang. Hienga buoina a nasa hnung khawm hin Police hai chu la duty in Liverpool fans le Nottingham Forest fans hai in fepaw ding an la gang zinga  fans tamak ambulance nghaka hliem hai thangpui ding hai chu an lo dangkir bawk. Thangpuitu ding Ambulance 44 zet a hunga Police hai chun pakha char stadium sungah anin lutir.

Kha sietna rapthlakak lei khan mi 96 in thina an tuoka. Kha ni khan mi 94 an thi a, kum 10 le kum 67 inkar an nih. hi hai hi stadium sunga thi, Ambulance sungah thi le hospial an tlung hnung sawtnawte hnunga thu dam an nih. Hliem po hi mi 766 an nia, hieng hai lai 300 chu hospitals a enkawl ngai an nih. 19 April khan Kum 14 mi Lee Nicol chu a hliemna tuorzo loin a thi nawka. Thi hi 95 an hung tling chara. March 1993 khan khang lai huna kum 22 mi Tony Bland chu thi ve nawkin thi po po hi mi 96 an tling tah a nih.



" You Will Never Walk Alone "

No comments:

Post a Comment